تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
نوشته‌ی آرتا تاری
مستندساز
دیدن فیلم «رویای سیاه» ارد عطارپور دوباره به من یادآوری کرد که فیلم‌ها پا به پای کتاب‌ها منابع مهمی برای شناخت تاریخ یک سرزمین هستند.
در زمانی کم، مطالبی طرح و نمایش داده می‌شوند که در قالب کتاب بسیار بیشتری می‌طلبند. فیلم ساده و منظم در ساختار است. راوی «محمد علی موحد» که کارشناس و با تجربه در امور نفت ایران پیش از انقلاب است، تحلیل خود را از شرایط و تاریخ تاثیر منفی نفت در اقتصاد ایران می‌گوید.
نکته مشترک این فیلم و فیلم «پنهان» به کارگردانی شیرین برق‌نورد در استفاده از متن نوشتاری به جای گفتار است. کارگردان ما را به تماشا دعوت می‌کند و همین سکوت‌ها به نظرم بهتر از شنیدن است. یک جمله ساده خوانده می‌شود و مخاطب فرصت اندیشیدن-هرچند محدود-پیدا می‌کند.
فیلم در بیان مقاطع مهم و حساس تاریخ نفت بسیار موجز و موفق است. این چیزی است که در خیلی از مستندهای دیگر به دلیل پرگویی نمی‌بینم و خط قصه را گم می‌کنم یا اینکه از فیلم دلزده می‌شوم. مهم است که کارگردان فراموش نکند که هدف فیلمش چیست و اسیر شلوغی‌ها نشود.
اما فیلم وقتی به تاریخ بعد از انقلاب اسلامی می‌رسد تمام می‌شود؛ دوره‌ای که بررسی و تحلیل آسیب‌های نفت در آن خیلی لازم است. شاید کارگردان اندیشیده که «تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل».